Sakral Nöromodülasyon (SNM) Nedir?
Sakral nöromodülasyon, idrar yapamama, aşırı aktif idrar kesesi (idrar kaçırma olsun ya da olmasın), dışkı kaçırma şikayetleri olan hastalarda kullanımı önerilen bir tedavi yöntemidir. Bu tedavi yönteminde hastanın sağ ya da sol kalçasının içine gömülü şekilde yerleştirilen saat boyutunda bir cihaz, kuyruk sokumu kemiğinin hemen üzerinde yerleşim gösteren bir sinire düşük şiddette elektrik sinyalleri göndermektedir. Bu uyarılar ile sakral sinir, idrar kesesinin (mesane) ve barsakların kontrolünü sağlayan kaslara uyarıcı ya da faaliyetlerini kısıtlayıcı etki gösterir.  Aynı zamanda bu organlar ile ilgili olarak beyne de uyarılar iletmektedir.  

Sakral Nöromodülasyon Nasıl Çalışır?
Sakral nöromodülasyon, sakral sinirlerin uyarılması ile mesane ve barsak fonksiyonunu değiştirmektedir. Beyin ve sakral sinir iletişiminin düzgün olmadığı durumlarda, mesane ve barsaklar düzgün işlev gösterememektedir. Sakral nöromodülasyon, sakral sinirlere gönderilen elektrik iletileri ile beyin ve sakral sinirler arasındaki iletişimi normale döndürebilmektedir. Bu cihaz tarafından sağlanan elektriksel uyarı, mesane ve barsak iletilerinin düzenlenmesini sağlar ve mesane ve barsak kontrol sorunlarının azalmasını/ giderilmesini sağlar.

Hangi hastada sakral nöromodülasyon tercih edilmelidir?
Davranış, beslenme düzeni değişikliği, pelvik taban egzersizleri, ilaçlar ve mesaneyi boşaltmak için kateter kullanımı ile şikayetleri yeterli ölçüde düzelmeyen hastalarda önerilebilir.

Sakral nöromodülasyon nasıl uygulanır?
Uyarıları gönderen küçük bir cihaz hastanın sağ ya da sol kalçasının arka kenarına yakın bir noktada cilt altına yerleştirilir. Bu cihaz, bir kablo ile sakral sinirlere elektrik iletileri göndermektedir. Uzaktan kumanda cihazı ile cihazın uyarı düzeyinin ayarlanması, açılması ve kapatılması sağlanabilmektedir.

Sakral nöromodülasyonun ilk aşaması test aşamasıdır. Bu aşamada cihazın kullanımının hasta için faydalı olup olmadığının değerlendirilmesi yapılmaktadır. Test aşamasında elde edilen olumlu sonuçlar ile hastaya kalıcı cihaz yerleştirilir.

Test aşaması (1. Aşama): Ameliyathanede, günübirlik bir işlem olarak gerçekleştirilir. Anestezi uzmanı tarafından sedasyon anestezisi uygulanarak, test boyunca hastanın rahat hissetmesi sağlanır. Hasta yüz üstü yatar pozisyonda iken, doktor sakral sinire yakın bir noktaya kurşun (lead) yerleştirir. İşlem boyunca hastaya sakral sinirin uyarılması ile ne hissettiği sorulabilir.  Bu esnada hasta, pelvik taban kaslarının olduğu alanda ve vajinada çekilme, karıncalanma, hafifçe vurulma hissi tarifleyebilir. Ek olarak, hastanın ayak başparmağında da hareketler gözlenebilir. İşlemin tamamlanmasının ardından hasta taburcu edilebilir. Yerleştirilen kurşuna bağlı küçük bir kablo hastanın kalçasının üzerindeki küçük bir keşiden dışarı uzanır. Bu kablo da harici bir test aşaması uyarı cihazına bağlıdır. Hasta taburcu edilirken, bu cihazı yanında taşıyacaktır. İşlemin ardından, bu harici uyarı cihazının uzaktan kumanda ile kontrolü hastaya öğretilir.

Kalıcı aşama (2. Aşama):  Birinci aşamadan 1 ya da 2 hafta sonra ameliyathanede uygulanır. Test aşamasında olduğu gibi, anestezi ekibi tarafından hastanın rahat hissedebilmesi adına sedasyon anestezisi uygulanır.

Hastanın sağ ya da sol kalçasının üzerine yapılan yaklaşık 5 cm’lik bir kesinin altına dışarıdan herhangi bir şekilde belli olmayacak şekilde tüm sistem yerleştirilir. Sonrasında da küçük bir uzaktan kumanda ile hastanın uyarı düzeyini ayarlaması sağlanabilir.

*Test aşamasında yeterli yanıt alınamayan hastalara yerleştirilen kurşun kısım ameliyathanede çıkartılır.

Sakral nöromodülasyonun etkisi ne kadar sürer?
Cihazın pil ömrü 5 ile 10 yıl arasında değişmektedir. Hasta ve doktoru pil ömrünün azaldığına yönelik uyarıları uzaktan kumanda cihazı aracılığıyla fark edebilir. Bu aşamada, yeni bir pil yerleştirilir.

Yeni geliştirilen şarj edilebilir özellikte cihazlar bulunmaktadır. Bu cihazlar en az 15 yıl vücutta kalabilir. Hastalar, pillerini 2 haftada bir harici bir şarj cihazı ile şarj ederler.

Çoğunlukla kablonun yerinde değişiklik oluşmamaktadır. Nadiren ortaya çıkabilecek, kablonun bulunduğu alanı etkileyen düşme ya da kaza gibi durumlarda, doktor tarafından kablonun ve cihazın yeri kontrol edilerek gereğinde revizyon yapılabilir.

Sakral nöromodülasyonun riskleri nedir?
Nadiren enfeksiyon, ağrı, kurşunun yer değiştirmesi gibi durumlarla karşılaşılabilir. Bu risklerin ortaya çıkması durumunda, sistemin yeniden programlanması, ilaçlar veya cerrahi müdahaleler gerekebilir.

Eğer hastaya yerleştirilen cihaz MR uyumlu değil ise, MR çekimi öncesi kablonun ve pilin çıkartılması gereklidir. MR uyumlu cihazlarda, hastalara MR çekimi öncesi ek bir girişim yapılmasına gerek yoktur.

Sakral nöromodülasyon cihazının çıkartılmasını gerektiren bir durum oluşması dahilinde, çıkartılma işlemi ameliyathanede kolaylıkla yapılabilecek bir işlemdir.